Geologiczna przeszłość Polski.
Polska ma bardzo skomplikowaną budowę geologiczną. Powierzchnia Polski została ukształtowana zarówno przez procesy zachodzące wewnątrz ziemi (ruchy płyt tektonicznych oraz nieistniejące już zjawiska wulkaniczne) jak i zewnętrzne – zlodowacenia oraz erozja skał.
W epoce plejstocenu na obszar Polski 3-krotnie* naszedł lądolód. Jego przesuwanie się, “postój” oraz topnienie spowodowało, że materiał skalny zbierany przez lodowiec ulegał transportowi a następnie akumulacji. W wyniku tego, powstała tzw glacjalna (czyli polodowcowa) forma terenu.
Do najważniejszych polodowcowych form terenu w Polsce należą:
1. Morena czołowa – rodzaj wzgórza powstający u czoła lodowca (zdj w podręczniku str 22) – najważniejsze wzgórza morenowe to
-Wieżyca
– Dylewska Góra
– Szeska Góra
2. Jeziora polodowcowe.**
Dzielimy je na morenowe np Mamry, Śniardwy, Niegocin,
oraz rynnowe – znajdujące się w wyżłobionych przez lodowiec zagłębieniach zwanych “rynnami” np. Jezioro Mikołajskie, Nidzkie, Gopło
3. Pradoliny – Są do głębokie doliny ukształtowane przez ogromne ilości płynącej wody z topniejącego lodowca. Obecnie niektóre rzeki np Wisła, Warta czy Odra płyną właśnie fragmentami tych dolin.
Do jezior polodowcowych zaliczmy również te w Tatrach zwane stawami np Morskie Oko, Wielki Staw czy Czarny Staw ale wiedza na temat tego jak powstały na razie nas nie obowiązuje 🙂
Dariusz Iwanski